İsrail ile Hamas arasında ateşkes sağlanması için aylardır süren dolaylı müzakerelerin ardından ABD, uzlaşma sağlanması için taraflar üzerindeki baskıyı artırıyor.
“Ateşkes sağlamamız ve rehineleri kurtarmamız gerekiyor” diyen Başkan Yardımcısı Kamala Harris, heyetler arasında görüşmelerin sürdüğünü ve ABD hükümetinin başarılı bir sonuca ulaşmak için “çok sıkı” çalışmalara devam ettiğini kaydetti.
Gazze savaşının başlangıcından bu yana bölgeyi dokuzuncu kez ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da taraflar arasında devam eden müzakereleri savaşı sona erdirecek bir uzlaşma sağlanması için “belki de son fırsat” olarak nitelendirdi.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog tarafından kabul edilen Blinken, “Rehinelerin eve dönmesini ve ateşkes sağlamak için, herkese yönelik kalıcı barış ve güvenlik yönündeki daha iyi bir yol için muhtemelen en iyi ve belki de son fırsat, bu belirleyici bir an” ifadelerini kullandı. Blinken, Başkan Joe Biden’ın anlaşmaya varılmasını sağlamak üzere kendisini gönderdiğini de sözlerine ekledi.
Hamas uzlaşmayı reddediyor
Gazze savaşının yanı sıra çatışmaların bölgeye yayılmasını da engellemeyi hedefleyen müzakerelerde uzlaşma sağlanması konusunda heyetler de “ihtiyatlı bir iyimserlik” içinde.
Hamas şu an için uzlaşmayı reddediyor. Geçen Perşembe ve Cuma günü Doha’da yapılan görüşmelerin ardından açıklama yapan Hamas, “Netanyahu’nun yeni engeller getireceğine inandıklarını” ifade etti. Dolaylı müzakerelere heyet göndermeyen Hamas, Netanyahu’nun savaşı uzatmak ve arabulucuların çabalarını kösteklemek için yeni şartlar ve talepler sunacağını öne sürdü. Hamas, yeni önerilerin Netanyahu’nun şartları ile aynı çizgide olduğunu ABD Başkanı Biden’ın Mayıs ayında sunduğu müzakere çerçevesinden uzaklaştığını savundu. Hamas, Gazze Şeridi’nde İsrail birliklerinin sürekli varlık göstermesini de kesinlikle kabul etmeyeceğini bildirdi. Netanyahu ise savaş sonrasında da İsrail birliklerinin Gazze’de stratejik noktalardaki varlığının sürdürülmesinde ısrar ediyor.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı: Pembe bir tablo yok
Türkiye Dışişleri Bakanlığı da “Amerikalıların müzakerelerin gidişatına ilişkin pembe bir tablo çizdiğini, ancak gerçekte durumun böyle olmadığına” dikkat çekti.
Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre Hamas yetkilileri hafta sonu Türkiye ile temas kurdu. Hamas’ın Türk Dışişleri yetkililerine verdiği bilgiye göre İsrail geçen hafta yapılan görüşmelerde arabulucuların tekliflerine yanıt iletmedi.
Hamas’a göre İsrail’in öne sürdüğü şartlar da değişti
Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, “İsrail’in öne sürdüğü şartlar daha önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından 10 Haziran’da desteklenen senaryonun ve Hamas’ın 2 Temmuz’da onayladığı şartların gerisine düşmüş durumda” ifadesini kullandı ve İsrail’in şartlarını şöyle sıraladı:
“İsrail, Hamas’ın İsrail’in Philadelphia Koridoru’ndaki varlığını kabul etmesini istiyor. Netsarim Koridoru’ndaki kontrol noktaları ile güneyden kuzeye geçen Gazzelileri denetlemek istiyor. Hamas’ın serbest bırakılmasını istediği yaklaşık 300 mahkumdan oluşan listeden 100 ismi veto edebilmek istiyor.”
Hamas yetkililerinin Türk yetkililere verdiği bilgiye göre İsrail’in ek talebi ise Gazze ve Ramallah’tan sürgün edilmesini istediği Filistinlilerin sayısıyla ilgili. Hamas’a göre İsrail 200 ismin Filistin’den ayrılmasını istiyor.
Taraflar arasında sağlanması hedeflenen uzlaşma, Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını buna karşılık İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin salıverilmesini öngörüyor. ABD Başkanı Biden, Mayıs ayında savaşı sona erdirecek ve Gazze’nin yeniden inşa edilmesini öngören üç aşamalı anlaşma önerisi açıklamıştı.
Salı gününe kadar bölgedeki temaslarını sürdürecek olan ABD Dışişleri Bakanı Blinken, İsrail’in ardından Mısır’a geçecek. İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı müzakerelerin ABD, Mısır ve Katar’ın arabuluculuğunda Mısır’ın başkenti Kahire’de bu hafta devam etmesi planlanıyor.
dpa, AFP, ANKA/JD, HT
DW Türkçe’ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?
